Leestekst + vragen Hoe het kan dat vissen sterven door jouw shampoo
1. De zee zit vol met kleine plastic deeltjes. De plastic
soep die hierdoor ontstaat, staat steeds meer in de aandacht. Stichting De
Noordzee heeft een inventarisatie gemaakt van producten die microplastics
bevatten.
2. In
welke cosmeticaproducten zitten de kleine plastic balletjes?
Douchegel, lipbalsem en tandpasta, de kleine plastic bolletjes
zitten in allerlei cosmeticaproducten. Stichting De Noordzee heeft dit in kaart
gebracht en een lijst met producten die microplastics bevatten op zijn website
gezet.
3. Hoe komen deze deeltjes in zee terecht?
Voor een deel is de zogenaamde plasticsoep afkomstig van
plasticproducten die per ongeluk in het water belanden, denk bijvoorbeeld aan
waterflesjes. Deze waaien het water in en vallen hierin uit elkaar. Maar een
substantieel deel komt uit het afvalwater. Het gaat dan bijvoorbeeld om
deeltjes die vrijkomen in de wasmachine. Van kleding komen vrij veel vezels af.
Dat zie je ook in de droger, aldus Merle de Keur van de TU Delft. Ook cosmetica
zijn een bron van microdeeltjes. Een reden dat de industrie deze gebruikt in
plaats van natuurlijke stoffen, is dat ze niet bezinken maar goed opgelost
blijven.
4. Worden deze deeltjes er niet uitgehaald in
de rioolzuivering?
Omdat de deeltjes zo klein zijn, blijven ze deels na
zuivering in het water aanwezig. Afvalwater wordt niet gefiltreerd, dus er
fietst wel wat doorheen”, aldus De Keure. Om alle deeltjes eruit te kunnen
halen zou de waterzuivering volgens haar moeten werken met filtratiemembranen.
5. Waarom gebeurt dat niet?
Hierbij speelt volgens De Keur dat het meer energie zou
kosten, naast de extra kosten voor de apparatuur. “Waterschappen neigen naar
energiezuinigheid. Het is veel handiger om voor een oplossing bij de bron te
kijken.” De cosmeticabranche zou kunnen overstappen op natuurlijke producten.
Wat betreft de was zou de filtering ook plaats kunnen vinden voordat het water
het riool in gaat.
6. Komen
microplastics ook in het drinkwater terecht?
In tegenstelling tot afvalwater, wordt drinkwater wel
grondig gezuiverd. “Daar heb je echt betere barrières voor deeltjes.”
7. Zijn de
deeltjes schadelijk voor mens en dier?
Uit verschillende studies is bekend dat vissen en andere
zeedieren de deeltjes binnen krijgen. “Vissen die normaal plankton eten, eten
ook microdeeltjes”, aldus De Keure. Als de vissen worden opgegeten komen de
deeltjes in de voedselketen terecht en zo uiteindelijk ook weer bij de mens. In
hoeverre microplastics schadelijk zijn voor het menselijk lichaam is niet
bekend. Er zijn wel studies waaruit blijkt dat ze de darmen en de placenta
kunnen passeren, maar de precieze effecten zijn niet bekend.
Vragen over de
tekst
1. Wat voor
soort tekst is dit?
a) een
informatieve tekst
b) een
overtuigende tekst
c) een
instruerende tekst (instructie)
d) een
amuserende tekst
2. Welke
structuur herken je in deze tekst?
a) vraag-antwoord
b) probleem-oplossing
c) opsomming
d) oorzaak-gevolg
3. Deze tekst bestaat uit een inleiding, kern en slot.
Wat is de belangrijkste functie van de inleiding van dit verhaal?
a) Aandacht
van de lezer trekken
b) Een
conclusie trekken
c) Het
onderwerp samenvatten
d) Introduceren
van het onderwerp
4. Bij welke alinea begint de kern?
a) Alinea
1
b) Alinea
2
c) Alinea
3
d) Alinea
4
5. Bij welke alinea begint het slot?
a) Bij
alinea 5
b) Bij
alinea 6
c) Bij
alinea 7
d) Deze
tekst heeft geen slotalinea
6. Wat is het
onderwerp van deze tekst?
a) plasticsoep
b) microplastics
c) cosmeticaproducten
d) Stichting
de Noordzee
7. Hoe zou je
alinea 3 het beste kunnen samenvatten?
a) De
zogenaamde plasticsoep wordt voor een deel veroorzaakt door plasticproducten
die per ongeluk in het water belanden
b) De
plasticsoep wordt voor een groot deel veroorzaakt door afvalwater en voor een
deel door plasticdeeltjes die in het water terecht komen.
c) De
industrie gebruikt in plaats van natuurlijke stoffen microplastics, omdat ze
niet bezinken maar goed opgelost blijven
8. In de tekst zijn verschillende woorden
onderstreept, verwijswoorden en signaalwoorden. Kan je aangeven waar de
onderstaande verwijswoorden naar verwijzen?
Hierdoor (alinea 1) verwijst naar
a. plastic soep
b. plastic deeltjes in de zee
c. de aandacht die hieraan gegeven wordt.
Dit (alinea 2)
verwijst naar
a. douchegel en tandpasta
b.de cosmeticaproducten waar de plastic deeltjes in
zitten
c. Stichting De Noordzee
Hierin (alinea
3) verwijst naar
a. het water
b. de waterflesjes
c. de plastic deeltjes
9. In de tekst staan ook een aantal signaalwoorden
onderstreept. Welk tekstverband geeft het signaalwoord aan.
Hierdoor
(alinea 1) geeft aan:
a. tegenstelling
b. oorzaak-gevolg
c. opsomming
Maar (alinea
3) geeft aan:
a. oorzaak - gevolg
b. tegenstelling
c. voorbeeld
Ook (alinea 3)
geeft aan:
a. opsomming
b. voorbeeld
c. doel-middel
10. Zijn de volgende uitspraken volgens de tekst waar of
niet waar?
a) De
plasticsoep is vooral afkomstig van waterflesjes die in het water belanden.
a. waar
b. niet
waar
b) Een
groot deel van de plasticsoep komt uit afvalwater
a. waar
b. niet
waar
c) Afvalwater
wordt niet gezuiverd, drinkwater wordt wel gezuiverd.
a. waar
b. niet
waar
d) Microplastics
komen ook in de voedselketen terecht en dat betekent dat de mens ze ook binnen
krijgt.
a. waar
b. niet
waar
e) Omdat
microplastics de darmen en placenta passeren zijn ze gevaarlijk voor de mens.
a. waar
b. niet
waar.
11. Hoe kan het probleem van de microplastics het beste
worden aangepakt volgens de tekst?
a) De
waterzuivering moet gaan werken met filtratiemembramen, zodat het water beter
wordt gezuiverd.
b) De
cosmetica zou gemaakt kunnen worden van microdeeltjes die goed opgelost blijven
en niet bezinken.
c) Het
water van de was zou gezuiverd kunnen worden voordat het in het riool komt.
d) Vissen
kunnen beter plankton eten dan microdeeltjes.